Tuesday 4 October 2016

Mizo hun laihawl zaithiam Roliana Ralte chanchin

ROLIANA RALTE
(1951 - 2003)


‘Mit del kan awm tawh lo’ng, Jerusalem tharah’ tih hla thiam taka phuahtu leh rawn sa l^r \antu, Roliana Ralte hi  Pu R. Dinga (L) leh Pi Lalngaii te ink^rah kum 1951, March ni 1 khan Lunglei Rahsi Vengah a piang a.  An unau hi 4 niin, mipa 2 leh hmeichhia 2 an ni a.  Dr. C. Silver-a nupui hi a farnu a ni. Kum 1980, February ni 14 ah H. Zothansangi n>n, Lunglei Rahsi Veng, Baptist Biak inah an innei a. Fa 4, mipa 2 leh hmeichhia 2 an nei. Lunglei Govt. College-ah Mizo Lecturer hna  a thawk \hin.

Amah hi zai thiam leh hla phuah thiam tak a ni a. A hla phuah tam tak hi a sa l^r hle. A hla phuah lam han thlir hmasa ila. Hla 40 zet a phuah hman a. A hla tam z^wk chu 1974-1982 ink^ra a phuahte an ni.  Kum 1966 ah a hla hmasa ber ‘Chulhnu V^ngkhua’ tih a phuah a. L>ngz>m hla 11 a phuah a. Hla l>ngl^wng 23 a phuah a, ch<ng zingah chuan ‘Aw V^la V^la’ tih te, ‘En teh a lo her chhuak d^wn ta’ tih Krismas hla te, ‘L>ng l>ngin’ tihte hi a l^r zualte an ni. Pathian fakna hla hi 8 a phuah a. Ch<ng zingah chuan ‘Jerusalem tharah’ tih leh ‘A rei tawh lo’ng’ tih te hi a sa l^r hle.

Guwahati-a M.A. a zawh hnuin Aiz^wlah a rawn chuang chhuak a. Kum 1967 vela piang thar tawh chu, khawv>l lamah nasa takin a tl^n leh a. 1979 ah Pathianah a inhmuchhuak leh a. Hemi kum v>k hian t<n thlenga hla \ha tak mai ‘Jerusalem tharah’ tih hla hi a phuah ta a. He hla hi Tuikhuahtlanga an m^kpa Dr. C. Silvera ina a phuah a ni.  Mission V>ng Biak ina a inkh^wm \hin laiin, a mit la >m >mtu leh a rilru luah fotu chu, mitdel pakhat, tiang n>na inhawl boh boh \hin, inkh^wm \hulh ngai r>ng r>ng lo Pu Lunghala a ni a. Pu Lunghala a hmuh tawh chuan thil dang a ngaihtuah thei lo. A pa R. Dinga hi keb^i a ni a, amah Roliana ngei pawh mit lehlam del a lo ni bawk n>n. Heng zawng zawng a ngaihtuah kh^wm hian Jerusalem thar a ngaihzia chu hlain, 1979 August thlaah a rawn phuah chhuak ta a ni.

‘Hlim takin kan zai ang, Haleluiah tiin,
Aw ka ngh^khlel >m mai chu hmun nuam chu,
Lal Isua chawimawiin fak hla kan sa ang,
Mitdel kan awm tawh lo’ng, Jerusalem tharah’

Tin, 1980-ah Serchhip Govt. College a a thawh laiin ‘Johny i dam \hin em?’ tih leh ‘Aw V^la V^la’ tih hla a phuah leh bawk.

Tin,  Krismas hla pakhat a phuah hi tun lai thlenga mi tam takte rilru khawihthartu a ni. Kum 1978 ah Guwahati University a zir laiin, Boy’s Hostel-ah chuan khawhar leh rilru v^k thui taka a awm laiin, Krismas kan nghahhleh \hinzia, rei lotea a liam leh thuai si \hin te a ngaihtuah a, a lung a l>ng thar >m >m a:

‘Hun leh ni te an her liam z>l a,
Sik ni >ng mawi a lo lang leh ta;
P^r mawi tin an vul sirva lungrual n>n,
Lal piang hmuah zai an r>l em ni?

En teh, a lo herchhuak d^wn ta,
Mi tin t^na hlimna t<r chu;
Fam ngai khawhar mangangte Lalpa,
Min hn>min min awmpui ang che.

tih hla hi a rawn ziak chhuak ta a ni. October thlaa a  phuah a ni.

Barapani-ah, Union Christian College-a a luh lai, kum 1972-1974 b^wrah hian a v^nglai nun hmangin zai lamah pawh a l^r chho \an a. 1974 ah All India Radio, Shillong-Guwahati ah a zai \an a. Radio-a a thun hmasakte chu: ‘Sam ang kan in\hen rei ta >m’ tih te, ‘Ka di ka di’ tih te leh ‘Eng dang v^ng a ni lo’ tih te an ni. High School an kal lai, 1964 b^wr v>l a\anga zai lo tuipui tawh, \ing\ang tukchawp leh vawthlep n>na mipui hmaa lo ding ve tawh, mi lungl>ng thei tak a ni.

A vaiin hla 20 v>l chu Radio-ah a record hman a ni ^wm e. Kum 1979 chho v>l a\angin a hla, Pathianin a p>k, ama phuah, ‘Jerusalem tharah’ tih hla hmang chuan a l^r chho ta z>l a.
‘Famkim lovin awm rih mah ila,
Kan hm>l ni aiin a >ng dawn si.....’
‘Hetah mitdelin l>ng mah ila,
Khawv>l par mawite hmu lo mah ila.....’
‘Kebai \awng thei lo te awmin,
Bengngawng, banchhumte awm mah ila...’
 tia muang kal  ruih maia a han sak chhoh a\ang te, hla dang dang, ‘Van hmun ropui hmangaih ram khi, Mi thianghlimte In a ni’ tih hla a rawn vawrh l^r chho te hian a til^r hle mai.

Amah hi mi taima tak mai a ni a. Khawtl^ng leh Kohhranah mi inhmang tak mai a ni. Y.M.A. ah te pawh  hruaitu ni reng \hin a ni.

Kum 1996 ah a ngh^wngah b^wk a awm \an a. Cancer a ni tih hriat a ni a. Phai lamah te kalin nasa takin an inenkawl a. Eng emaw chen chu a dam \ha viau a. Kum eng emaw hnuah natna rawn lang thar leh \hin chuan a tibuai leh \hin a. Kum 2003 August thla v>lah chuan inah a awm ta deuh chawt a. Kum 2003 November ni 16, Pathianni zinga a sermon hnuhnung berah chuan heti hian a sawi: ‘Upa ka nih chuan Rahsi Veng Upa chauh ka ni lo, Lunglei Upa leh Mizoram Upa nih ka tum a, Minister leh Officer lian leh mi hausa pawh ni se Pathian thu  anga awm lo leh rorel lo chu sawis>l ngam nih ka tum ve a, mahse a zahthl^k ka ti hle mai. |KP Senior Adviser ka ni a, ka tlin lo va, Mizoram leh Lunglei chu sawi loh Rahsi Veng Upa nih pawh ka tlin ta lo a ni. Kohhran ropuizia hi ka hria a, lo b>l rawh u. Fellowship hrang hrang te hi Pathian hmanrua a ni’ tiin.

He a thusawinaah hian, ama hla duh ber mai \hin, a nat hnuah phei chuan a ngaihthl^k tam ber K. Vanlallawmi hla sak:

‘Van l^wmna kim ka neih theih n^n,
Lei l^wmna hi min \hiahsak a;
Van nun hlutzia ka hriat theih n^n,
Hring nun n>pzia min hriattir \hin’
tih hla chu a play a, a ngaithlatute mittui a tla nasa hle.

A taksa a chau tial tial a. Ni 19.12.2003  tlaiah chuan a hn^r thi av^ngin Lunglei Civil Hospital-ah dah phei a ni a. Zan dar 2:00 v>lah chuan natna leh lungngaihna, hrehawmna tihbuai ph^k tawh loh turin Jerusalem tharah a haw ta a ni.

2 comments: