Tuesday 4 October 2016

Mizo hun laihawl zaithiam Lalthansanga Ralte chanchin

LALTHANSANGA RALTE
(1959 - 1998)


Lalthans^nga R^lte hi kum 1959 December ni 27 khan Pu Mangchhuana leh Lianchhingpuii te ink^rah Sialsuk khuaah a piang a. Thu leh hla lama kan mi hmasa, mi ril tak Pu James Dokhuma te leh Pu Mangchhuana te hi inp<tu an ni.


Lalthansanga Ralte te unau hi 5 an ni a, mipa 4 leh hmeichhia 1 an ni. Sialsuk khuaah seilianin, a lo tlangv^l khan Assam Regiment-ah \angin, Shillongah a awm a, kum 1975 chho v>l kha a ni ^wm e. Kum 2/3 chh<ng v>l sipaia a \an hnuin a lo chhuak a, Underground-in a khawsa leh a. Underground-a kum 1 v>l a awm hnuin, kum 1979 ah Lalnunpari n>n an innei a. Fa pawh mipa hlir 4 an nei a ni.


Sipaia a a \an lai hian a \anpuite’n a zai thiamzia hria-in an zaitir fo \hin a. Chuta \ang chuan a zai l^r chho \an z>l a. Tun thlenga hla chul thei lo tur a hnutchhiah ta a ni.

Hla hlui lungl>nthl^k tak tak a sa hlawm a. Ch<ng z$ngah chuan a pu te ho hla hlui tam tak a sa a. Pu Lal\anpuia phuah, ‘Mahte’n awmhar z<nl>ng tui ang ka d^wn s>ng lo’ tih hla phei chu Class-X zirlaibu-ah te pawh dah a lo ni tawh a, a cassette siamah pawh a sa tel nghe nge. Tin, ‘Duh l>ng ai ang s^min’ tih hla, Pi Romani phuah te pawh lungl>nthl^k takin a sa a. ‘Lalngo \ah ka b^ng d^wn lo’ tih hla, Thanghm^wnga, Sialsuk pa phuah a sa thiam hle a. ‘Lungl>ng chuang ngaih rimtui’ tih hla, Pi Romani phuah te pawh a sak l^r tak zinga mi a ni.


Radio (AIR) ah hla 20 chuang v>l zet chu a thun hman ^wm e. Ama kutchhuak, a hla phuah tawh hi 4 / 5 v>l chu a awm a. A hla sakte hi L>ngl^wng leh L>ngz>m hla a ni tl^ngpui a, Fakna hla tl>m chu a tel ^wm e. ‘L>nna khua hmun lo’ tih hla pawh Radio-ah a sa l^r f< mai. Anni thlah chhungkua hi Zofate thu leh hlaah min tihausatu an ni a, an ngaihs^nawm hle. A zai a lungl>nthl^k a, mi lungl>ng mi t^n damdawi pakhat a ni tak meuh mai.


Cassette (album) a siam hmasak pawh ngaihthl^k t<r mumal a awm tawh lo va. A pahnihna a siam zo fel vel chiah a. Chutih lai chuan Aiz^wl lamah a nupui fanau te n>n an khawsa tawh a. September ni 17, 1998 tl^i lamah chuan, Sialsuk kal t<rin a insiam a. A cassette siam zawh hlim te pawh eng emaw zat kengin, an khaw lamah hralh theih inringin a chhuak ta a.

Mahse a chhuah a\anga ni 3 hnuah pawh Sialsuk lam a thleng lo tih hriat a ni a. A thih n$ tak pawh hriat theih a ni ta lo va. Mipui-in an zawng ta a. A thla leh, October thlaah a ruang chu Ngaiz>l kh^m hnuaiah chhe tawh taka hmuh a ni a, chutianga accident tawk chuan a khawv>l zinkawng a lo zawh t^wp ta mai hi, a uihawm tak zet a ni. Amah kan z$ngah awm tawh lo mah se, a zai leh hla a hnutchhiahte hi chu zofa te damchh<ng chuan a reh tawh lo vang.

No comments:

Post a Comment